Fundamentalizm

Komentarze pod ostatnią notką zmusiły mnie do zastanowienia się czym jest fundamentalizm. Według wikipedii jest to "rygorystyczne trzymanie się zasad i norm wyznaczonych przez daną religię lub ideologię". Trudno mi się z tym nie zgodzić. To jest fundamentalizm. Ale moim zdaniem fundamentalizm charakteryzują dwie cechy, które nie powinny zostać pominięte.

Po pierwsze życie fundamentalisty jest ściśle zdeterminowane przez jego ideologię. Na każde jego działanie w życiu ma wpływ jego ideologia. Można by powiedzieć, że fundamentalista gdyby nie wierzył w to co wierzy, byłby zupełnie innym człowiekiem. Jak na przykład kapłan który nie wierzyłby w Boga zostałby taksówkarzem i oszukiwałby ludzi na taksometrze.

Każdy z nas ma jakąś ideologię. Na pewno w pewien sposób rzutuje ona na nasze działania. Być może gdybyśmy mieli inną ideologię to inaczej byśmy się zachowali w takiej, a takiej sytuacji. Jest to jednak skala "mikro". Pojedyncze działania, pojedyncze decyzje. W przypadku fundamentalistów jest to skala "makro". Zmiana ideologii odmieniłaby ich życie o przysłowiowe 180 stopni.

Po drugie fundamentalista nie dopuszcza do siebie myśli, że jego ideologia jest "zła", ani że mógłby wyznawać jakąś inną ideologię. Nie zastanawia się czy inna ideologia nie jest lepsza. Nie potrafi sobie wyobrazić aby mógł zmienić swoją ideologię.

Fundamentaliści to ściany w które można rzucać argumentami bez żadnego skutku. Oni nawet nie zastanawiają się nad sensem tych argumentów, ani nad tym czy są prawdziwe. To zakrywanie sobie uszu i krzyczenie "bla, bla, bla... nie słyszę Cię".

Z tych powodów racjonalizm światopoglądowy nie jest i nie może być uważany za fundamentalizm. Owszem, ateizm ma wpływ na moje życie. Dzięki niemu ciesze się życiem i doceniam każdą minutę mojego życia. Życie stało się nagle cenne dla mnie gdy uświadomiłem sobie że prawdopodobnie mam je tylko jedno. Ale nie sądzę, abym zmieniając moją ideologię stał się kimś innym. Wciąż byłbym tym samym dobrym człowiekiem i robiłbym to samo co robię.

Po drugie racjonalizm to chęć zmiany swojego poglądu, gdy pojawią się ku temu odpowiednie dowody lub argumenty. Być może to wyda się to niektórym dziwne, ale problem czy Bóg istnieje wydaje mi się bardzo ciekawy. Na tyle ciekawy że sięgam często do pism katolickich z myślą "a może nie mam racji?". Żeby nie być gołosłowny jednym z ostatnich tekstów jakie przeczytałem był artykuł "Do braci ateistów" (Mój komentarz do tego tekstu). Nie przekonał mnie on, ani żaden inny. Mimo to ciągle szukam.

Racjonalizm nie boi się argumentów. Racjonalizm się na nich opiera.

-----

Na koniec chciałbym zacytować Fyderyka Nietsche: "Nie dalibyśmy się spalić za swoje poglądy: nie jesteśmy ich tak pewni. Ale być może za to, że mamy prawo posiadać poglądy i zmieniać je."